క‌విత్వం కురిసిన ఉద‌యం..

పాత‌న‌గ‌రంలో ప్ర‌భాత‌గీతం... దర్గాపై రెపరెపలాడిన సూఫీ సంగీతం

ఇంకా... నగర జనం మేల్కొలేదు కాబోలు. పాతబస్తీ వీధులు ప్రభాత గీతం వినిపిస్తున్నాయి. తంబూర మోతకు దో తారా జత కూడింది. విపుల్ గాత్రానికి షబ్నం కోరస్ అయ్యింది. దారుషిఫా దర్గాలో కబీర్ కవిత్వం కురుసింది. ఈ ప్రభాత గీతం... నిద్రపోతున్న వాళ్లన్ని మేల్కొల్పడానికి కాదు... మనుషులుగా మరణిస్తున్న వాళ్లకు మానవత్వాన్ని గుర్తుచేయడానికి. అవును.. ఆదివారం ఉదయం... పాతబస్తీకి సూఫీ పరిమళం సోకింది. అది హైదరాబాద్ ట్రాయిల్స్ అంటించిన సంగీత సంచార జ్వరం. ఆ జ్వర తీవ్రత మీకూ అంటుకోవచ్చు.

మీరెప్పుడైనా చరిత్రలోకి తొంగి చూశారా? పాతనగరం వీథుల్లో... పాడుబడిన రాతి గోడను పలకరించారా? గోడపై పరుచుకున్న పచ్చని నాచుని మునివేళ్లతో తడిమి చూశారా? వేనవేల అనుభవాలు కథలు కథలుగా వినిపిస్తాయి. శతాబ్ధాల చరిత్ర కళ్లమందు స్క్రోల్ అవుతుంది. అక్కడే ఆగిపోయేరు సుమా! మీ చెవుల్లోకి సుస్వర గీతమొకటి చొరబడి కలవరపెడుతుంది. చరిత్రతో మీ సంభాషణకు అంతరాయం కలిగిస్తుంది. ఇంతలో.. అటు పక్క నుంచి ఎవరో పలకరిస్తారు. ఏవేవో ముచ్చటిస్తారు. అలా.. మూల మలుపు తిరగ్గానే... ఇరానీ ఛాయ్ ఈల వేస్తుంది. వీధి చివర.. గులాబీ జామ్ తరసపడుతుంది. ఇంతకూ ఏమవుతుందో తెలుసా.. ? మిమ్మల్ని మీరు మర్చిపోతారు. ఆదివారం సూఫియానాలో పాల్గొన్న వారికి ఇలాంటి అనుభవమే ఎదురైంది. 

సూఫియానా

ఇంతకూ సూఫియానా సంగతేంటనుకుంటున్నారా? అక్కడే వస్తున్నా. భారతీయ సంస్కృతిలో భాగమైన భక్తి ఉద్యమం, సూఫి తత్వం జనసామాన్యానికి కొత్త చూపునిచ్చాయి. కుల, మతాల అంతరాలను కూలదోసి... మనవత్వాన్ని పరిమళించాయి. అలా.. సమానత్వ భావాల్ని వెదజల్లిన కవి, గాయకులు ఎందరెందరో. వాళ్లు బోధించిన విలువల్ని ఇప్పటికీ పలువురు ఆచరిస్తున్నారు. ఉత్తర భారతంలో ప్రభాత్ ఫేరి పేరుతో తెల్లవారుజామున భక్తి గీతాలాలపిస్తూ నగరమంతా సంచరిస్తుంటారు సూఫీ గాయకులు. ఇప్పుడు నగరంలోనూ సూఫియానా పేరుతో... అలాంటి సంగీత సంచారానికి తెరతీసింది హైదరాబాద్ ట్రాయిల్స్. సూఫీ గీతాల్ని ఆలపిస్తూ ఓల్డ్ సిటీలోని చారిత్రక దర్గాల్ని సందర్శించడం సూఫియానా ఉద్దేశ్యం. వివిధ రాష్ర్టాలకు చెందిన సుమారు వంద మందికిపై విద్యార్థులు, ఉద్యోగులు ఈ సూఫీవాక్ పాల్గొని సంగీత సాగరంలో మునిగిపోయారు. 

చారిత్రక నగరంలో...

హైదరాబాద్ చారిత్రక నగరం.. నాలుగు వందల ఏళ్ల పైబడిన చరిత్ర ఈ నగరం సొంతం. ఎన్నో చారిత్ర కట్టడాలు. మసీదులు.. మందిరాలు.. దర్గాలు. భక్తి ఉద్యమం, సూఫీయిజంతోనూ విడదీయరాని బంధం. అలాంటి నగరంలో సూఫీ తత్వాన్ని సజీవంగా ఉంచే ప్రయత్నయే సూఫియానా( సంగీత సంచారం). ఆదివారం ఓల్డ్‌సిటీలోని దారుషిఫా దర్గా నుంచి మొదలై పలు చారిత్రక దర్గాల మీదుగా ఈ సంగీత సంచారం సాగింది. ప్రముఖ ఫిల్మ్ మేకర్ షబ్నం, రచయిత విపుల్‌తో పాటు సూఫీ కళాకారులు నీల్, ప్రేమ్‌సాగర్, రాహుల్, మల్లిక్‌లు తమ సంగీతంతో శ్రోతలను అలరించారు. దారుషిఫా నుంచి చెత్త కమాన్, దివాన్ దేవిడి, అల్లాడిన్ బిల్డింగ్, ఉర్దూ గల్లీ, మచిలీ కమాన్, ఇరానీ గల్లీ, మీరాలం మండి మీదుగా గుల్జార్ హౌజ్ వరకు సాగిన సూఫియానా వాక్‌లో పలు చారిత్రక దర్గాలతో కరచాలనం చేశారు. మధ్య మధ్యలో కళాకారులు కబీర్, కృష్ణ గీతాలతో అలరించారు. తంబూర శబ్ధం, గిటార్ ధ్వనికి దోతార జతకూడుతుంది. వెదురు పవనపు గీతమై డిడ్జెరిడూ మైమరిపించింది. సూఫీ సంగీతాన్ని వింటూ మైమర్చిపోయారు నగరవాసులు.

మధురానుభూతులు

సూఫియానాలో కొత్త కొత్త పరిచయాలు. భిన్న సంస్కృతుల మధ్య ఆధాన ప్రధానాలు. ఎన్నెన్నో సంభాషణలు. దారి మధ్యలో నయాబ్ హోటల్ సేదతీరమంటుంది. వంట గదిలో... కట్టెల పొయ్యిపై మరిగే పాలు గుమగుమలాడుతాయి. ఇరానీ ఛాయ్ వాహ్వా అనిపిస్తుంది. పత్తర్‌గట్టి రోడ్డులో.. పాత సామాను పరిమళం సోకుతుంది. మచిలీ కమాన్ ముందు వేడి వేడి గులాబీజామ్ గుమగుమలాడుతుంది. అర్కిటెక్చర్ విద్యార్థులు... మినారు నుంచి వేలాడే చెట్ల ఆకుల్ని చిత్రిస్తుంటారు. అలా మాటలు.. పాటలు.. చారిత్రక ఊసులు.. మదినిండా నింపుకొని చార్మినార్ సాక్షిగా.. సూఫియానా సెలవందిస్తుంది. ఇది పాత బస్తీ ప్రభాత గీతం.. ఎన్నెన్ని మధురానుభూతులో. మళ్లీ మళ్లీ సొంతం చేసుకోవాలనిపించే సంగతులు. ఇది పురానా షహర్ పులకింత. 

 

 అవి భక్తి కీర్తనలైనా... సూఫీ గీతాలైనా... మానిషితనాన్ని ప్రేమించేవే. అవి ధిక్కార స్వరాలు.. ఆధిపత్యాన్ని ప్రశ్నించిన గొంతుకలు. మానవత్వాన్ని చాటిన ఉద్యమాలు. మతాలు, కులాల మధ్య అంతరాలను తుడిచేసిన మాద్యమాలు. సమానత్వాన్ని బోధించిన జన జీవన విధానాలు.. అతను కబీరు కావచ్చు.. గురు నానక్ కావచ్చు... అన్నమయ్య కావచ్చు.. మీరాబాయి కావచ్చు. వాళ్లు మనలో కొత్త ఆశల్ని చిగురింపజేసినోళ్లు.

(నా కెమెరా క‌న్ను క్లిక్‌మ‌నిపించిన ఛాయాచిత్రాల‌కు... జ‌త‌కూర్చిన‌ నాలుగు అక్ష‌రాలు - న‌మ‌స్తే తెలంగాణ‌లోని క‌థ‌నం)